2050 ‘lere doğru güneş enerjisi fosil yakıtlara ortak olabilir mi? 

İklim aktivistleri ve bilim insanları ; iklim değişikliği sorununun temeli olarak , evlerimize ,araçlarımıza, fabrikalarımıza  ve daha pek  çok şeye enerji sağlamak için fosil yakıt yakmamızı   ilişkilendiriyorlar.
Sonuçta ortaya çıkan gazların gezegeni ısıttığı  ve hava koşullarını çok daha fazla tehlikeli hale getirdiğini  ve fosil yakıtları büyük miktarlarda kullanmaya devam edersek , bizi nelerin beklediğini tahmin ettiklerini ifade ediyorlar.
1980 yılında,  süper starımız Ajda Pekkan ; oryantal temalı “Aman Petrol’ şarkısıyla katıldığı Eurovizyon Şarkı Yarışmasında , 1979 yılı petrol krizine gönderme yapmıştı.
Aman petrol, canım petrol, artık sana muhtacım petrol,
Elinde petrol ,sonunda petrol, artık dizginlerim senin elinde petrol…
Geçen hafta,Oxford Üniversitesinden akademisyen  Sagandha Srivaslav ;
“fosil yakıt enerjisine  alternatif bir güneş enerjisi olduğu ,bununda en başında fosil yakıt çıkaranlarca sabote edildiğini” açıklayıcı ilginç bir konuyu  araştırmış.                                           
Dünyanın ilk yenilebilir enerji girişimcilerinden olan Kanada’lı  mucit George  Cove’nin  hikayesi:
“Bugünlerde  evlerin çatılarında  kurulmuş  olan güneş panellerini  icat etti.Hatta güneşin parlamadığıında elektriği çalışır durumda tutmak için  ilkel bir bataryaya bile sahipti. Ancak bu tarih 1905 yılıydı. Cove’nin NewYork merkezli şirketinin sermayesi yaklaşık bugünün değeriyle 160 milyon dolardı.1909 yılına gelindiğinde fikir medyanın geniş ilgisini  çekmişti.
Modern Elektrik Dergisi ; iki günlük güneş verildiğinde, cihazın sıradan  bir evi bir hafta boyunca  aydınlatmaya yetecek  kadar elektrik depolayabileceğini vurguladı.Ucuz elektrik enerjisininın insanları yoksulluktan  kurtarabileceğini ,onlara ucuz aydınlatma ve ısıtma enerjisi sağlayacağı ve temiz bir enerji  geleceği elde edileceği gibi bir görüntü vermekteydi.Daha sonra ,19 Ekim 1909’da  The NewYork Herald’da çıkan bir habere göre COVE kaçırıldı.Serbest  bırakılmasının koşulu ,güneş enerjisi patentinden vazgeçilmesi ve  şirketinin kapatılmasıydı. COVE bunu reddetti ve daha sonraları  Brandt Hayvanat Bahçesi yakınında serbest bırakıldı.
Ancak bu olaydan sonra güneş enerjisi işi başarısızlıkla sonuçlandı. Bu tuhaf gözüküyor.Bunun arkasında kazanılmış çıkarların olup olmadığını söyleyemem .Bazı kaynaklar bunun arkasında eski bir yatırımcının  olabileceğini  öne sürüyor. Ancak iyi bilinen şey, yeni başlayan  fosil yakıt şirketlerinin genellikle rakiplerine karşı vicdansız uygulamalara başvurduğudur.Zira güneş enerjisinin herkese karşı birikimi olabileceği ve toplumları güçlendirebileceği ,demokratik bir teknoloji olması  nedeniyle fosil yakıtlara tehdit oluşturuyordu.”
Yazara göre; “eğer güneş enerjisi 1910’dan beri ortalıkta olsaydı ve  hiç bir zaman ortadan kaybolmasaydı, enerji alanındaki tüm yeniliklerin gidişatı çok farklı olabilirdi  ve dünyayı büyük miktarda karbon emisyonundan kurtarabilirdi.”
HIZLANAN   GÜNEŞ  ENERJİSİ  HAMLELERİ
Ancak hala ümit kesilmiş değil. Güneş enerjisi artık insanlığın şimdiye kdar en ucuz elde edilebilen elektriği  sağlamakta ve maliyet  düşmeye devam ediyor.
Güneş enerjisi santrallerinden elde olunan elektriğin maliyeti son 10 yılda kayda değer bir düşüşle 2010 yılından 2020’ye kadar % 80 oranında düştü. Gündüz ve gece boyunca güneş enerjisi arzını dengelemek için  gerekli olan pillerde benzer bir düşüş 2008 yılından  itibaren başladı.
Bu gelişmeler akla şu soruyu getirmiyor değil ?
Güneş enerjisinin elektrik üretiminde baskın haline geleceği  bir geçiş döneminin  yaklaşımına  geçtik mi ?
Diğer yandan 26 Ekim 2023 tarihli makalelerinde , Nadia Ameli ve Arkadaşları bu konuyu işlemişler.
“Güneş enerjisi,dünya çapında 10 bölgeden oluşan en son atılımlarıyla ,daha iddialı iklim politikaları olmasa bile, 2050 yılına  kadar  küresel elektrik  üretiminin  yarısından  fazlasını oluşturma yolunda ilerliyor” demektedirler.
Bu hızlı artışta iki temel faktör belirlemişler.
-Karşılanabilirlik,
-Hızlı inşaat süresi: Bir güneş çiftliğinin inşaatının tamamlanması genellikle bir yıl sürer.Karşılaştırıldıklarında,açık deniz rüzgar santrallerinin  inşaası üç yıl sürebilmektedir.Üreticiler ve montajcılar daha fazla deneyim kazandıkça fiatların düşmeye devam etmesi bekleniyor.Bu ise güneş enerjisini  cazip hale getirecek.
Aynı yıl  yeni kömür yakıtlı enerji inşa etmekten % 50 daha az maliyetli olması bekleniyor.Altı ana bölgedeki tesisler; ABD.AB,Hindistan,Çin, Japonya,Brezilya’ da yer alır.
Hızlı gelişmesi muhtemel olmasına ve ucuz olmasına rağmen bazı engellerin de aşılması gerekiyor.
Güneş enerjisinin saati,mevsim ve hava koşulları gibi faktörlere bağlı olarak oldukça değişkendir. Bu değişkenliğe uyumlu  elektrik şebekelerinin  esneklik göz önünde tutularak  tasarlanması gerekir. Gerektiğinde rüzgar gibi tamamlayıcı kaynaklardan  takviye alınabilir.
Finansal kaynaklara erşim güneş enerjisinin büyümesinde  kritik bir faktördür.
2022 yılına kadar,Çin dünyadaki güneş panellerinin 3/4 ‘ünü üretti. Ve bu panellerde kullanılan silikon plakaların ise, % 97’sini de üretti.Şu ana kadar,bu üretimin  büyük kısmı Uygurlar gibi  azınlıklara karşı zayıf  bir sicile sahip,İç Moğolistan ve Sincan ‘da gerçekleşti.Zorunlu  çalıştırma ve Uygur eğitim kamplarıyla ilgili endişelerle de batının yaptırımlarına maruz kaldı.
Yeşil geçişin elektrikli araçları,pilleri ve rüzgar türbinleri  üretmek için ,kobalt ve nikel  gibi kritik minerallere ihtiyaç duyulacağı da iyice bilinmektedir.Endonezya’yı ise,dünyanın en büyük  nikel ve kobalt ,lityum yataklarına sahip oluşu, onu enerji alanında çalışan ülkeler ve şirketler için son derece çekici kılıyor.Ayrıca,yeşil enerji hamlelerinde kritik bir öneme sahip kum yataklarına da sahiptir.Zira kum, cam ve güneş panelleri  yapımında kullanılan bir materyaldir.
Sonuç olarak ; enerji sektörü için  fosil yakıtlara güvenmenin  gerçekçi olup olmadığını sorgulamamız gerekiyor. Hoşçakalınız.
KAYNAKLAR :Nadia Ameli:2023: solar pouviirexpected  to dominate electrcty  sensation  by 2050  event  without more ambition  climate  policies.the cocnversation..
Sagandha Sidvaslov.2023:.İf the first solar entrepreneue  hadn’t been  kidnapped  world fossil fuels  have  dominated the 20 th century it the way  they  did. The conversation.
Simon Delby.2019: Notre maison  est en feu!  the.conver.